امروز: جمعه 25 اسفند 1402
دسته بندی محصولات
بخش همکاران
بلوک کد اختصاصی

دانلود تحقیق اجماع در اندیشه شیعی

دانلود تحقیق اجماع در اندیشه شیعی دسته: فقه و علوم انسانی
بازدید: 2 بار
فرمت فایل: docx
حجم فایل: 34 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 22

نوشتار حاضر به تشریح اجمالی غالب مسائل مربوط به اجماع با استناد به متون معتبر شیعی می پردازد و از پیشینه تاریخی تعریف اقسام مبانی حجّیت شر

قیمت فایل فقط 23,400 تومان

خرید

چکیده

نوشتار حاضر به تشریح اجمالی غالب مسائل مربوط به اجماع با استناد به متون معتبر شیعی می پردازد و از پیشینه تاریخی، تعریف، اقسام، مبانی حجّیت، شرایط، دلالت واحکام فقهی اجماع سخن می گوید. در این میان به نقد برخی آراء پرداخته شده و به مناسبت، دیدگاههای دانشمندان اهل سنّت نیز طرح و ارزیابی گردیده است. در نهایت، این مقاله تصویری گویا، جامع و مستند از مباحث پیرامون اجماع ارائه می دهد.

پیش از ورود به بحث اجماع، لازم است به تاریخ اجماع و اختلاف اصولیان و اخباریان درباره حجّیت آن و نقشی که در روند استنباط احکام شرعی دارد نگاهی کلی بیفکنیم؛ زیرا این گونه مباحث در ایجاد برداشت اجمالی از حقیقت اجماع برای ورود به مسائل اصلی آن مؤثرند.

پیشینه تاریخی اجماع

ادعا شده که نخستین اجماعی که به صورت دلیل شرعی در تاریخ اسلام مطرح شد، در سقیفه بنی ساعده اتفاق افتاده است. پس از وفات رسول خدا (ص) (و پیش از به خاک سپردن او) شماری از اصحاب پیامبر (ص) در سقیفه بنی ساعده گرد هم آمدند تا خلیفه رسول خدا (ص) را تعیین کنند، و این به رغم سفارش های متعدد پیامبر (ص) به خلافت امام علی (ع) در مناسبت ها و مکان های گوناگون و مهم تر از همه، در واقعه غدیر و در جمع شمار فراوانی از مسلمانان بود. مردم و از جمله ابوبکر و عمر پس از سخنان پیامبر (ص) مبنی بر تعیین علی بن ابی طالب (ع) در جایگاه وصی خود، با او بیعت کردند؛ اما وقوع بعضی رخدادها و دخالت برخی از اصحاب و سرپیچی متخلفان از پیوستن به سپاه اسامه، سبب شد اوضاع به نفع ابوبکر تغییر یابد. این گونه انتخاب، سابقه خطیری را در تاریخ اسلام ایجاد کرد؛ به طوری که عمر مانع از تکرار آن شد و این وقتی بود که در خطابه ای گفت: «شنیده ام فردی از شما گفته است: اگر عمر بمیرد، با فلانی بیعت می کنم. کسی دیگران را فریب ندهد که بگوید بیعت با ابو بکر لغزشی بوده است. آری چنین بوده است؛ اما خداوند شر آن را دور کرد و امروزه کسی مثل ابوبکر وجود ندارد که مورد اتفاق همه باشد»«1». آن گاه در باره کسی که دوباره چنین سخنی بگوید، گفت: آگاه باشید کسی را که دوباره چنین بگوید، بکشید. «2»

به هر حال، چون بیعت با ابو بکر توجیهی از کتاب و سنت نداشت، مجبور شدند آن را به گونه ای توجیه کرده، از طریق اجماع، به آن صبغه ای شرعی دهند و برای این کار مقدماتی را ذکر کردند:

  1. مسلمانان مدینه یا اهل حل و عقد ساکن مدینه، بر بیعت با خلیفه اوّل اجماع کردند؛
  2. امامت از فروع دین است نه از اصول دین تا اجماع امت در باره آن درست نباشد؛
  3. اجماع، در کنار کتاب و سنت، حجت است؛ پس همان گونه که به کتاب و سنت تمسک می شود، به اجماع هم باید تمسک کرد؛«3» سپس این معنا را توسعه داده، اجماع را به صورت دلیلی که در تمام مسائل شرعی قابل استناد است، به شمار آوردند.«4»

این سخن درست نیست؛ زیرا درجه اعتبار اجماع هر قدر باشد نمی توان در صورت مخالفت با کتاب و سنت به آن تمسک کرد، و از آن جا که خلافت حضرت علی (ع) از طرف پیامبر (ص) منصوص است، تمسک به اجماعی که نتیجه اش مخالفت با چنین نصی است، درست نیست. تازه این سخن در صورتی است که در اصل تحقق و انعقاد آن خدشه نکنیم؛ و گرنه تاریخ، بزرگ ترین گواه است که اکثریت قاطع مسلمانان نه تنها در بیعت با ابوبکر شرکت نکردند، بلکه مدت ها بعد، از چنین اتفاقی آگاه شدند؛ بنابراین، چگونه می توان ادعا کرد که بر خلافت او اجماع حاصل شده است؟!«5»

تعریف اجماع

اجماع در لغت به معنای اتفاق یا عزم بر کاری،«6» و در اصطلاح اتفاقی است که می تواند حکم شرعی معیّنی را اثبات کند«7»و تمام تعاریفی که برای اجماع ذکر کرده اند، به همین تعریف برمی گردد؛«8»به طور نمونه، شیعه امامیه در تعریف اجماع گفته اند: اجماع عبارت از اتفاقی است که کاشف از رأی معصوم باشد«9»یا اتفاقی که امام از جمله آن ها باشد«10» یا اتفاق کسانی که گفتارشان معتبر است،«11»و جمهور در تعریف اجماع گفته اند: اتفاق خلفای راشدین «12»یا صحابه«13»یا خلفای راشدین و صحابه«14» یا مجتهدان امت محمد(ص)«15»یا اهل حل و عقد «16» یا تمامی امت بر مسأله ای از مسائل دینی است.«17»

دیدگاه شیعه درباره اجماع

اصولیان شیعه از پذیرفتن اندیشه اجماع و استدلال به آن در بسیاری از مباحث فقهی ابایی ندارند، و این که مؤسسان این اندیشه، اهل سنت هستند، مانع آن ها از استدلال به آن نمی شود؛ زیرا به اعتقاد شیعه، اگر چه اجماع دلیل مستقلی شمرده نمی شود، ممکن است با تحقق شرایطی، کاشف از رأی معصوم باشد؛ همچنان که ان شاء اللّه ضمن مباحث آینده روشن خواهد شد؛ به همین جهت گاهی علمای معاصر امامان (ع) به آن تمسک جسته و عمل کرده اند«26»؛بلکه فضل بن شاذان در کتاب ایضاحش به حجّیت آن تصریح کرده است. «27»

فایل ورد 22 ص

قیمت فایل فقط 23,400 تومان

خرید

برچسب ها : اجماع در اندیشه شیعی , دانلود تحقیق اجماع در اندیشه شیعی , اجماع , اندیشه شیعه در مورد اجماع , شیعه و اجماع

نظرات کاربران در مورد این کالا
تا کنون هیچ نظری درباره این کالا ثبت نگردیده است.
ارسال نظر